जुम्ला : घरेलु हिंसा, लैंगिक हिंसा तथा अन्य प्रकारका हिंसाबाट पीडित महिलाहरूको संरक्षण तथा पुनस्र्थापनाका लागि ‘दिमा आमा घर’सञ्चालनमा आएको छ। हिंसाका घटनाबाट प्रभावित महिलाहरूलाई आश्रय, मनोवैज्ञानिक परामर्श, कानुनी सहायता तथा आत्मनिर्भर बनाउन विभिन्न सीपमूलक तालिम दिने उद्देश्यले दिमा आमा घर सञ्चालन गरिएको हो ।
जुम्ला लगायत कर्णाली प्रदेशमा घरेलु हिंसा, बालविवाह, जबरजस्ती करणी, बहुविवाह लगायतका घटनाहरू व्यापक रूपमा देखिने गरेका छन्। यी घटनाबाट पीडित भएका महिलाहरूको लागि तत्काल सुरक्षित आश्रयको अभाव थियो। ‘दिमा आमा घर’ स्थापना भएसँगै यस्ता महिलाहरूलाई सुरक्षित बसोबास र पुनस्र्थापनाका लागि एउटा महत्वपूर्ण विकल्प हुने अवसरमा संस्थाका अध्यक्ष दिलमाया शाहीले बताइन ।उनका अनुसार हिंसा पीडितहरुको महिला तथा बालिकाको लागी आर्थिक सहयोग, कानुनी परामर्श आत्मनिर्भर बनाउने छ । उनले भनिन,हरेका हिंसा पीडितको मुद्दामा राजनितिकरण भएकाले यो दिमा आमा घरले पिडित मैत्री हुने छ । उनले जुम्लामा हिंसा पिडित महिलाहरुको शशक्तिकरण, आपतकालिन आश्रय, न्याय पैरविका लागि दिमा आमा घरको स्थापना गरिएको छ ।
यो आमा घर सात जना घरेलु हिंसा पिडित महिलाहरुले कार्यालय स्थापना गरेका हुन् । जुम्ला सदरमुकामको चन्दननाथ नगरपालिका ६ मा आमा घर स्थापना गरिएको हो । ११५ औ अन्तराष्ट्रिय महिला दिवसको अवसरमा संस्था उद्धघाटन गरिएको छ ।
अध्यक्ष शाहीले जुम्लामा पत्रकारिता क्षेत्रबाट गरेको सेवावाट आफुँ सँग जोडिएका सात जना महिला मिलेर हिंसा पिडितकाको न्याय, आत्मनिर्भरता, पैरवि तथा शशक्तिकरणका लागि दिमाआमा घर स्थापना गरिएका छ ।शाहीले पत्रकारिता गर्दाका विभिन्न समयमा हिसां पिडित घटनाले हिंसा पिडित महिलाहरु सदरमुकाममा बसेर कानूनी निकाय जान सक्ने कठिन भएकाले गुणस्तर बसाईका साथ प्रहरी र न्यायलयमा आउदा सम्म वस्ने स्थानका लागि दिमा आमा अभिभावकको रुपमा रहने । उनका अनुसार घरबाट कुटपिट भएर निकालिए देखी हिंसा वोकेका हामीहरुले न्याय माग्न सदरमुकाम आउदा वास नपाएका महिलाहरुका लागि अव सुरक्षित आवास हुनेछ । बलात्कारमा परेका आमा बाबु दुबै गुमाई असाय भएका छोरीहरुलाई आश्रय सहित न्यायको पैरवि गर्ने, स्वास्थ्य उपचारमा सघाउने लक्ष्यक हरेको छ ।
त्यस्तै आमा घरको एक भब्य कार्यक्रमका विचमा उद्घाटन गरिएको छ।जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख गौरीनन्द आचार्य, गाउँपालिका राष्ट्रिय महासंघका केन्द्रीय सदस्य तथा सिँजा गाउँपालिका अध्यक्ष पूर्णप्रसाद धिताल, प्रमुख जिल्ला अधिकारी रामबहादुर शाही, तातोपानी गाउँपालिका उपाध्यक्ष रेवति रावल संस्थाका अध्यक्ष दिलमाया शाही सहितले उद्घाटन गरिएको हो ।
त्यस्तै जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख आचार्यले यो आमा घर कर्णाली प्रदेशकै नमूना घरको रुपमा रहने बताए । उनले यस कार्यमा एक्लै नभई सवैको सहकार्य आवश्यक रहेको बताए । उनका अनुसार यो आमा घर हिंसा पीडितको आमाको भुमिकामा रहने छ ।
त्यस्तै सिँजा गाउँपालिका जुम्लाका अध्यक्ष पूर्ण प्रसाद धितालले कवतिा भन्नु अगाडि कवि कस्तो हो भनेर थाहा हुने बताए । उनले दिमा आमा घरका अध्यक्ष दिलमाया शाहीको सत्य तथ्य पत्रकारिताको कामले दिमा आमा घरको भविश्य राम्रो हुने बताए । यो घरको लागी गाउँपालिकाले सहयोग गर्ने बताए ।
त्यस्तै प्रमुख जिल्ला अधिकारी रामबहादुर शाहीले हिंसाबाट महिला र वालवालिका आउने महिला तथा वालवालिकाहरुको लागी आमा घरको भूमिका महत्वपूर्ण रहने बताए ।
सुरक्षित घरबाट अल्पकालिन आश्रयबाट पहिला आश्रय दिने, कानूनी उपचार गर्ने, स्वास्थ्य उपचार पछि पुनस्थापना गर्ने आशा पलाएको छ । उनले ‘दिमा आमा घर’ मार्फत आवश्यक सुरक्षा, आश्रय तथा पुनस्र्थापनाका लागी महत्वपुण हुने छ । प्रजिअ शाहीले हिंसा पीडितहरूको पुनस्र्थापनाका लागि स्थानीय सरकार, सुरक्षा निकाय, गैरसरकारी संस्था तथा सरोकारवालाहरूको सहकार्य आवश्यक छ। हिंसा अन्त्य गर्न र पीडितहरूको हकअधिकार सुनिश्चित गर्न प्रशासनले आवश्यक कानुनी प्रक्रिया अघि बढाउने तथा पीडितलाई शीघ्र न्याय दिलाउने प्रतिबद्धता जनाएका छन्।
त्यस्तै तातोपानी गाउँपालिका जुम्लाका उपाध्यक्ष रेवति रावलले समाजमा शोषित पिडितका र हिंसा पिडित महिलाका लागि गरिएको यो काम निकै राम्रो भएको बताइन । उनले कार्यसमिति सवैलाई विशेष धन्यवाद ज्ञापन गर्दै गाउँपालिकाले सामाजिक कामका लागि आवश्यक सहयोग गर्नेमा जोड दिइन । त्यसतै बरिष्ठ अधिवक्ता देवेन्द्रप्रसाद शर्माले सत्य तथ्य कुरा र सामाजिक कुरामा जोड दिदै आउनु भएका पत्रकार दिलमाया शाही सहितको आमा घरको टिमलाई हृदय देखी आभार ब्यक्त गरे । हिंसा पिडित महिलालाई कानूनी निकायमा लिन यो संस्थाले थप काम गर्नेमा जोड दिए ।
त्यस्तै एकीकृत अखिल नेपाल शिक्षक संगठन जुम्लाका अध्यक्ष जय शंकर धितालले समाजमा भइरहेका विकृति, विसंगति, र वेतिथिहरूका विरुद्ध कलम चलाउने दिलमाया सहितको टिमले गरेको कार्यको प्रशंसा गर्दै सबैले यसमा सहयोग गर्नुपर्ने बताएका छन्। उनका अनुसार, हिंसा, अन्याय र विभेदविरुद्ध उठ्ने प्रत्येक आवाजलाई साथ दिन आवश्यक छ, । जसले गर्दा समाजमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउन सकिन्छ। विशेषगरी, ‘दिमा आमा घर’ जस्ता पहलहरूले हिंसा पीडित महिला तथा बालबालिकाहरूको जीवनमा आशाको किरण ल्याउने भएकाले सबै तहबाट सहयोग आवश्यक रहेको छ । दिमा आमाघर नामक संस्थाले आराम कक्ष ३ वटा, १ भान्सा र १ कोठा कार्यालय संञ्चालन गरेको छ ।
