संघिय बजेटको उपेक्षामा : कर्णाली राजमार्ग र जुम्लाको प्रतिष्ठान

जुम्ला ः सरकारले आइतबार प्रस्तुत गरेको २०७९÷८० बजेटमा जुम्ला उपेक्षामा परेको छ । संघिय सरकारको बजेटमा कर्णालीको जीवन रेखा मानिने कर्णाली राजमार्ग कणार्ली बासीको भरोसा रुपमा विकसित कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान शिक्षण अस्पताललाई उपेक्षा गरिएको हो ।
त्यस्तै अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले राजस्व र व्ययको वार्षिक अनुमानसहितको १७ खर्ब ९३ अर्ब ८३ करोडको बजेट सार्वजानिक गरे । जस अन्तरर्गत मुलुकका सातै प्रदेशका विशेष महत्वका आयोजना र ७ सय ५४ स्थानीय तहका विभिन्न योजना बजेटमा समेटीएका छन् ।

जुम्लाको स्वास्थ्य क्षेत्रको भरोसा केन्द्र,मेडिकल हबका रुपमा विकसित हुदैँ गरेको कर्णाली प्रतिष्ठान र कर्णालीको जीवन रेखा तर स्तरबृद्धि अभावले मृत्युमार्गका रुपमा प्रचित कर्णाली राजमार्ग संघिय बजेटमा नसमेटीएका करण अन्यायपुर्ण भएको कर्णालीबासीको गुनासो छ ।
त्यस्तै २०६८ सालमा स्थापना भई कर्णालीका १० जिल्ला सहित सुदुरपश्चिमका ३ गरी १३ जिल्लामा विशषज्ञ सेवा दिनुका साथै एमविविएस,एमडी,एमएस,विएनएस लगायतका १० वटा कार्यक्रम सञ्चालन गरेको कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञानलाई बजेटमा उपेक्षा गरिएको छ ।
त्यस्तै २०६१÷६२ सालदेखि सञ्चालनमा आएको सुर्खेत बांगेसिमल देखि जुम्ला खलंगा सम्म २ सय ३२ किमी दुरीको कर्णाली राजमार्गलाई बजेटमा उपेक्षा गर्नुनै अझै कर्णालीबासीलाई यात्राका नाममा मृत्यु स्वीकार्न लगाउनु हो ।

त्यस्तै जुम्लाका नागरिक अगुवा राजबहादुर महत भन्छन,“कर्णाली राजमार्गमा बजेट नछुटाउनु र कुनै ठोस नीतिनै नल्याउनु सवारी दुर्घटनामा परी नागरिकले अकालमै ज्यान गुमाउनु पर्ने विद्यमान स्थिती माथिको निर्मम नजर अन्दाज हो । उनले भने, अझै राज्यले यात्राका नाममा कर्णालीका नागरिकलाई मृत्यु सहन बाध्य बनाएको छ ।”

कर्णालीका नागरिकको दैनिकी संग मात्र जाडिएको विषय नभई कर्णालीको पर्यटन प्रर्बद्धन,आयात निर्यात,सहज यात्रा र आर्थिक समृद्धी संग जोडिएको कर्णाली राजमार्गलाई संघिय सरकारले अझै सौतेनी व्यवहार देखाएको बताए ।
कर्णालीकै अर्थमन्त्री हुँदा पनि कर्णाली प्रतिष्ठान र कर्णाली राजमार्ग बजेटमा नसमेटीनु विडम्बनाको कुरा हो । पूर्वराज्य मन्त्री बहादुर महत भन्छन,“सिटामोल नपाईने कर्णालीमा विशषज्ञ स्वास्थ्य सेवा देखि डाक्टर पढाई शुरु भएको छ । भवन अभावले भाडाकै घरमा प्राध्यापकहरु बस्न बाध्य छन् । विशेष बजेटको अपेक्षा गरे पनि कर्णालीकै अर्थमन्त्रीले उपेक्षा गरे ।”

कर्णाली राजमार्गलाई वर्षौपहिले डबल लेनको निर्माण गर्ने निर्णय भएको थियो । भने स्वयम आफै डेलिकेसनमा गएको महतले बताए । उनले थपे ,“कर्णाली राजमार्ग र कर्णाली प्रतिष्ठानमा केकति कारणले बजेट छुटाइएन् ? विशेष बजेटको माग सहित अर्थमन्त्रीको ध्यानर्कषण गराउन डेलिकेसन जाने तयारी छ ।” प्रतिष्ठानका पूर्व रजिष्टार विश्वराज काफ्लले पनि बजेटमा प्रतिष्ठानलाई उपेक्षा गर्नुलाई प्रतिष्ठानलाई सकाउने खेल भएको प्रतिक्रिया दिए ।

त्यस्तै संघिय सांसद गजेन्द्र बहादुर महतले कर्णाली प्रतिष्ठानमा नियमित बजेट आइरहने बताए ।उनले समग्रमा कर्णाली र जुम्लाको लागि बजेट सन्तोषजक रहेपनि कार्यान्वयनमा चुनौती देखिएको छ । यदपी बजेट बक्तव्यको बुदाँ नंं १७० मा वुटवल मेडिकल कलेज,लुम्बिनी प्रादेकि अस्पताल,सुर्खेत मेडिक कलेज,कर्णाली प्रदेश अस्पताल,कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान ।
चौरजहारी सामुदायिक अस्पताल, गेटा मेडिकल कलेज र सेती तथा महाकाली अस्पताल बीचको सहकार्यमा विश्व विद्यालय अन्तरर्गत मेडिकल कलेज सञ्चालन गर्ने व्यवस्था मिलाईने छ, भनी उल्लेख छ । भने कर्णाली राजमार्गको कुरा कतै उल्लेख गरिएको छैन् ।